Wiele urządzeń montowanych w maszynach ma dla wielu osób, szczególnie tych bez wykształcenia technicznego, tajemnicze zastosowanie i zasadę działania. Jednym z takich urządzeń, jest czujnik zaniku fazy dla silników trójfazowych, którego instalację często pomija się, z powodu nieświadomości tego, jak bardzo przydatne jest to niewielkie urządzenie.

Zanik i asymetria fazy
Napędzające wiele urządzeń przemysłowych silniki zasilane trójfazowym prądem zmiennym są często podstawą działania przedsiębiorstwa. Największym zagrożeniem dla takich urządzeń jest nadmierna temperatura, która prowadzi do uszkodzenia izolacji uzwojeń. Utrzymywanie temperatury powyżej dopuszczalnej znacząco zmniejsza żywotność silnika, a w przypadkach nadmiernych temperatur może doprowadzić do jego uszkodzenia. Gdy jedna z faz zaniknie lub napięcie na niej znacząco osłabnie, wówczas, mówiąc schematycznie, figura tworzona przez prądy w uzwojeniach przestanie mieć kształt trójkąta równobocznego. W uzwojeniach powstają składowe o przeciwnym zwrocie, które utrudniają pracę silnika. Nie są zużywane na ruch obrotowy silnika, więc swoją moc przeznaczają na wydzielanie ciepła. Powoduje to wzrost temperatury całego silnika, a w konsekwencji wcześniej opisane ryzyko. Sytuacja taka może zajść, gdy w sieci elektrycznej spadnie napięcie lub gdy ulegnie uszkodzeniu jeden z przewodów lub styczników doprowadzający prąd do silnika.

Czujnik zaniku fazy
Urządzeniem, które zapobiega takim przypadkom, jest czujnik zaniku fazy. Zareaguje on, gdy asymetria faz (różnica napięć między poszczególnymi fazami) wzrośnie powyżej lub spadnie poniżej pewnego poziomu. Prostsze urządzenia po prostu wyłączą silnik, gdy asymetria faz przekroczy zadany przez producenta poziom, przekraczając wyznaczony czas (większość ma kilkusekundowe opóźnienie, co zapobiega wyłączeniu spowodowanemu chwilowym spadkiem napięcia). Bardziej zaawansowane przekaźniki posiadają funkcje, dzięki którym możemy sami zaprogramować parametry takie jak progi działania, czas opóźnienia reakcji i dopuszczalną asymetrię faz. Stosowanie czujnika zaniku fazy znacząco podnosi trwałość i niezawodność silników trójfazowych, pozwala na uniknięcie długotrwałych przestojów produkcyjnych i dużych wydatków na remonty maszyn.